Trong khi Thận được xem như là “Tiên thiên” và nguồn gốc của sự sống, thì Tỳ được xem như là “Hậu thiên” và là nguồn sinh hóa khí huyết. Hai cơ quan này hỗ trợ và thúc đẩy lẫn nhau.
Tỳ chủ vận hóa. Điều đó có nghĩa Tỳ là cơ quan chính cho tiêu hóa, hấp thu và vận chuyển tinh chất dinh dưỡng đến toàn cơ thể. Tinh chất dinh dưỡng là nguyên liệu cơ bản tạo nên huyết dịch, khí và tân dịch trong cơ thể. Chính vì vậy mà Tỳ được xem là “hậu thiên” và là nguồn gốc sản sinh ra khí huyết. Để hoạt động tốt, Tỳ phụ thuộc vào sự ôn ấm và hoạt động thúc đẩy của Thận dương. Theo “Y môn bổng hát” viết: “Chức năng vận hóa của Tỳ và Vị được thúc đẩy nhờ sự ôn ấm và thúc đẩy của Thận dương”. Điều đó có nghĩa rằng “Tiên thiên” hỗ trợ “Hậu thiên”, nó cho phép Tỳ và Vị hoạt động một cách thông suốt. Và kết quả làm thức ăn và nước uống được tiêu hóa và tinh chất dinh dưỡng được sản xuất, đảm bảo bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể.
Khi Thận dương hư suy, Tỳ sẽ không được ôn ấm như bình thường, chức năng vận hóa Tỳ trở nên bất thường dẫn đến tình trạng tiêu chảy. Trong “Cảnh Nhạc toàn thư” viết: “Thận hoạt động như cánh cổng của Vị, khai khiếu ở tiền âm và hậu âm; vì vậy chúng điều khiển quá trình tiểu tiện và đại tiện.
Nếu Thận dương suy giảm, tức là mệnh môn hỏa suy, âm trong cơ thể thịnh lên cực độ, dẫn tới tiêu chảy liên tục. Trên lâm sàng, ở người cao tuổi và người bệnh lâu ngày, có thể từ Thận dương suy kém dẫn đến Tỳ không được ôn ấm gây ra tiêu chảy là triệu chứng thường gặp. Trên một số người với triệu chứng ngũ canh tả, phép điều trị thường là ôn ấm Tỳ Thận.
