Rối loạn hô hấp trong khi ngủ ở trẻ em
Rối loạn thở khi ngủ (Sleep Disorder Breathing-SDB) là một thuật ngữ chung chỉ tình trạng thở khó trong suốt thời gian ngủ. SDB có thể biểu hiện bằng tình trạng ngủ ngáy hoặc ngưng thở khi ngủ (Obstructive Sleep Apnea - OSA).
BS. Đặng Ngọc Trân Bệnh viện quận 1
Biển hiện rõ ràng nhất của rối loạn hô hấp trong khi ngủ là ngáy, trẻ ngáy tăng dần âm thanh lớn và bị ngắt quãng khi đường thở bị tắc hoàn toàn, lúc đó trẻ sẽ thở hổn hển và âm thở nghẹt mũi to, sau đó trẻ sẽ thức giấc. Trẻ ngủ không đủ giấc, buồn ngủ vào ban ngày, giảm tập trung, rất dễ bị kích động, trẻ bị tăng động hoặc hiếu động quá mức, một vài trẻ bị đái dầm. Nguyên nhân
Nguyên nhân thực thể gây hẹp đường thở dẫn đến SDB là quá phát amydan và VA. Thừa cân, béo phì cũng làm gia tăng nguy cơ dẫn đến SDB. Bất thường về hàm dưới hoặc lưỡi do suy yếu thần kinh cơ hay gặp ở trẻ bại não cũng là yếu tố dẫn đếnSDB .
Rối loạn hô hấp trong khi ngủ sẽ dẫn đến nhiều ảnh hưởng như:
- Xã hội: tiếng ngáy ngủ của trẻ có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của những trẻ khác khi ngủ chung một phòng ởnhà hoặctrường học. -Học tập: do ngủ không đủ giấc, nên trẻ hay buổn ngủ ban ngày, ủ rũ dẫn đến giảm tập trung khi hochoăclàm viêc.
- Đái dầm: SDB có thể làm tăng sản xuất nước tiểu vào ban đêm, có thể dẫn đến đái dầm.
- Tăng trưởng: SDB có thể làm cho việc sản xuất hormone tăng trưởng giảm, dẫn đến tình trạng chậm tăng trưởng và phát triển. -Béo phì: SBD có thể làm cho cơ thể tăng sức đề kháng với insulin; ban ngày mệt mỏi nên giảm hoạt động thể chất, tình trạng này là yếu tố nguy cơ dẫn đến thừa cân béo phì.
- Tim mạch: tình trạng ngưng thở khi ngủ có thể liên quan với việc tăng nguy cơ cao huyết áp, những bệnh tim mạch khác và bệnh ở phổi.
Chẩn đoán :
Nếu thấy trẻ ngáy to thường xuyên, thở hổn hển, khụt khịt hít mạnh, đái dầm mà không giải thích được nguyên nhân và có những thay đổi về hành vi, tâm lý như là tâm trạng trẻ bất ổn, dễ bị kích động, cáu gắt, có những hành vi không tốt như hay buồn ngủ ban ngày, kết quả học tập kém hơn... nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ tai mũi họng để được thăm khám toàn diện.
Trong một vài trường hợp, bác sĩ đa khoa có thể chẩn đoán SDB dựa trên bệnh sử và khám thực thể. Những trẻ dưới 3 tuổi có sự thay đổi về hành vi và tâm lý hoặc những trẻ bị OSA nặng sẽ được đề nghị làm thêm một vài xét nghiệm về giấc ngủ để chẩn đoán chính xác hơn.
Điều trị ngủ ngáy:
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng SDB ở trẻ em là do amydan hoặc VA viêm mạn quá phát làm hẹp đường thở. Những trường hợp này, nếu triệu chứng SDB quá nặng thì trẻ được điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ amydan, nạo VA.
Không phải mọi đứa trẻ ngủ ngáy là do amydan hoặc V.A mà còn có những nguyên nhân khác như: thừa cân béo phì, dị tật sọ mặt hoặc các vấn để thẩn kinh cơ. Việc điểu trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra.
