1. Chẩn đoán:
Triệu chứng lâm sàng:
Biểu hiện bằng 2 hội chứng:
Hội chứng kích thích:
- Tiểu gấp: Bệnh nhân buồn đi tiểu nhưng không nhịn được quá vài phút, triệu chứng này tăng lên khi TTL càng to.
- Tiểu nhiều lần: Cả ban ngày và ban đêm, nhất là về đêm, thường > 2 lần/ đêm nên thường gây mất ngủ. Ở giai đoạn đầu, tăng số lần đi tiểu thường chỉ xuất hiện vào nửa đêm và về sáng, giai đoạn sau xuất hiện cả về ban ngày.
Hội chứng chèn ép:
- Đái khó: Khi đi tiểu BN phải rặn nhiều mới đi tiểu được, khó khăn khi bắt đầu đi tiểu, chậm xuất hiện dòng nước tiểu, thời gian tiểu tiện kéo dài, tia nước tiểu yếu và nhỏ, phải đi tiểu thành nhiều giai đoạn.
- Cảm giác đái chưa hết khi vừa đi tiểu xong, siêu âm có nước tiểu tồn dư ở bàng quang.
- Khoảng cách giữa 2 lần đi tiểu ngắn, thường chưa đến 2h.
- Cuối cùng là bí đái hoàn toàn.
2. Các xét nghiệm cận lâm sàng:
Siêu âm:
Siêu âm tuyến tiền liệt cho phép xác định hình dáng, kích thước, khối lượng và mật độ tuyến tiền liệt, lượng nước tiểu tồn dư ở bàng quang và phát hiện u, túi thừa, sỏi bàng quang, biết được tình trạng thận và để loại trừ bệnh khác.
Xét nghiệm khác:
- Đánh giá chức năng thận: ure, creatinin máu tăng khi chức năng thận suy giảm.
- Phân tích nước tiểu: Xác định thành phần nước tiểu có máu, protein, hoặc đái mủ và những bệnh lí khác.
- Định lượng PSA (Prostatic Specific Antigen): PSA là kháng nguyên đặc hiệu với tế bào TTL. Bình thường chỉ số PSA tự do/ PSA kết hợp là 0,20; khi chỉ số này dưới 0,20 hoặc khi PSA trên 10ng/ml thì nghi ngờ ung thư TTL, còn khi PSA từ 4-10ng/ml thì nên sinh thiết để loại trừ ung thư TTL.
- Đo lưu lượng nước tiểu (Niệu dòng đồ).
3. Chẩn đoán xác định:
Dựa vào lâm sàng và cận lâm sàng:
- Lâm sàng:
Hỏi bệnh sử: Những rối loạn tiểu tiện, những phẫu thuật trước đó ảnh hưởng tới hệ tiết niệu, các loại thuốc đã dùng giúp thầy thuốc chẩn đoán rõ giai đoạn bệnh.
Nhật kí đi tiểu: Ghi lại số lần đi tiểu và lượng nước tiểu trong 24h.
Đánh giá triệu chứng rối loạn tiểu tiện theo thang điểm IPSS và thang điểm chất lượng cuộc sống.
Thăm trực tràng: Trong bệnh TSLTTTL thường TTL to đều, có hình hơi tròn, mất rãnh giữa, ranh giới rõ rệt, mật độ hơi chắc, đàn hồi và không đau. Trường hợp viêm TTL cấp, bệnh nhân sẽ rất đau khi ấn vào TTL. Ung thư TTL khi sờ thấy tuyến chắc như sỏi, mật độ không đồng đều, sù sì hoặc có u cục nổi hẳn lên.
Thăm khám vùng hạ vị, vùng thắt lưng để phát hiện cầu bàng quang, thận ứ nước.
- Cận lâm sàng:
Siêu âm: Kích thước tuyến tiền liệt to > 25g.
Đo lưu lượng nước tiểu.
Xét nghiệm PSA < 4ng/ml.
4. Chẩn đoán giai đoạn của bệnh:
Bệnh chia làm 3 giai đoạn
- Giai đoạn 1: Là giai đoạn cơ năng chưa có tổn thương thực thể, bệnh nhân đi tiểu khó với các biểu hiện: nước tiểu ra chậm, dòng nước tiểu nhỏ và yếu, ngắt quãng, đi tiểu xong còn nhỏ giọt, thời gian đi tiểu kéo dài, tiểu gấp, buồn đi tiểu là phải đi ngay, tiểu nhiều lần.
- Giai đoạn 2: Là giai đoạn có tổn thương thực thể, bàng quang giãn và có thể tích nước tiểu tồn dư > 100ml. Ngoài các triệu chứng đái khó tăng lên có thể có dấu hiệu nhiễm trùng đường tiết niệu gây đái buốt, đái rắt.
- Giai đoạn 3: Tổn thương thực thể nặng hơn vì đã ảnh hưởng tới chức năng thận. Giai đoạn này không bù trừ, thành bàng quang mỏng, mất trương lực, thể tích nước tiểu tồn dư tăng, các triệu chứng đái khó tăng đến mức bệnh nhân phải đi tiểu nhiều lần, bệnh nhân có thể bị suy thận do tắc đường tiết niệu.
5. Chẩn đoán biến chứng:
- Bí đái hoàn toàn: Không đái được và cầu bàng quang ngày càng căng to và đau.
- Nhiễm khuẩn tiết niệu: Viêm bàng quang, viêm TTL, viêm mào tinh hoàn, viêm thận bể thận.
- Sỏi tiết niệu: Do ứ đọng nước tiểu và nhiễm khuẩn.
- Túi thừa bàng quang
- Suy thận ở giai đoạn cuối của bệnh, đặc biệt khi có nhiễm khuẩn kèm theo.
6. Chẩn đoán phân biệt:
- Sỏi tiết niệu.
- Ung thư tuyến tiền liệt
=============================================================
👩⚕️CHUYÊN GIA TƯ VẤN SỨC KHỎE - ĐIỀU TRỊ BỆNH MÃN TÍNH BẰNG THẢO DƯỢC ĐÔNG Y: DƯỢC SỸ ĐẠI HỌC NGUYỄN THỊ LIỄU.
☎️ Tel – Zalo - Fb: 0968.556.133 - 0931.699.116.
📧 Email: DuocsiLieu151@gmail.com.
👩⚕️Tôn chỉ chữa bệnh:“Chữa bệnh phải tìm đến gốc - Chữa vào gốc trăm bệnh đều khỏi – Chữa vào ngọn trăm thứ rối bời”.
