TÌNH HUỐNG LÂM SÀNG
Trẻ trai 9 tuổi. Tới khám vì sốt ngày thứ 12
Lâm sàng:
- Sốt cao liên tục 39- 40 độ C
- Da xung huyết đỏ
- Môi khô nứt nẻ, mặt mũi phờ phạc, lưỡi trắng
- Hạch nách phải lớn 3 cm * 3.5 cm, đau , chắc.
- Gan lách lớn
- Các cơ quan khác chưa thấy bất thường.
- Vết loét hạ đòn phải ( xem hình )
I. ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT MÒ.
- Tên gọi khác: sốt bờ bụi, sốt rừng rú.
- Nguyên nhân: do con Orientia tsutsugamushi thuộc họ Ricketsia gây ra.
- Vật trung gian truyền bệnh: ẤU TRÙNG CON MÒ.
- Nơi hay có bệnh: vùng rừng núi , nhiều cây cối rậm rạp, nhiều cỏ dại ,đất mùn ẩm ướt.
- Ai hay bị sốt mò: người làm rừng, làm rẫy, làm đường, khai hoang, săn bắn, đào vàng...
- Mùa nào hay bị sốt mò: Tại VN hay gặp từ đầu đến cuối mùa mưa (từ tháng 6- tháng 9)
- Quá trình con người bị truyền bệnh như thế nào: Con mò đẻ ra trứng = > trứng nở ra ấu trùng = > ấu trùng bò lên ngọn cỏ = > ấu trùng mò đốt thú hoặc người
=====> trong nước bọt ấu trùng mò có thể có tác nhân gây bệnh (Orientia tsutsugamushi), và thế là người nhiễm bệnh.
II. TRIỆU CHỨNG
- Trong giai đoạn sớm (nung bệnh) kéo dài 6-20 ngày chỉ thấy nốt mò đốt và sưng hạch cạnh nơi bị đốt.
Giai đoạn sau có các triệu chứng sau:
- Sốt (100 % có sốt), xuất hiện đột ngột, mới đầu sốt nhẹ, sau vài ngày sốt cao liên tục 39-40 độ.
- Nhức đầu, chóng mặt, đau mình, môi khô lưỡi bẩn, sốt cao nhưng mạch không nhanh (điểm này gigốn bệnh thương hàn)
- Nốt loét do ấu trùng mò đốt: điển hình như trong hình, vị trí hay ở vùng da non, có nếp gấp: bẹn, bìu dái, bụng ....
-Sưng hạch toàn thân
- Phát ban: thường từ ngày 4- n7 của bệnh, hồng ban không ngứa, không đau , tự hết
- Ngoài ra:
+ Rối loạn thần kinh: li bì , mê sảng , hôn mê hoặc kích động.
+ Viêm cơ tim, viêm tắc mạch máu , tụt huyết áp vào cuối tuần thứ 2
+ Viêm phổi
+ Rối loạn tiêu hóa , gan lách to.
+ Viêm Thận
+ Xuất huyết : nôn ra máu , ỉa máu, ho ra máu...
TRIỆU CHỨNG XÉT NGHIỆM
- Công thức máu: bạch cầu bình thường hoặc tăng, đa nhân trung tính ưu thế , tiểu cầu thường giảm.
- Men gan tăng rất cao có khi tới vài trăm.
- Test nhanh dùng phản ứng ELISA ( + )
III. DIỄN BIẾN
- Có thể tự khỏi sau 6 tuần, miễn dịch không bền vững.
- Nếu không điều trị chết 7 %
- Nếu được điều trị đúng kháng sinh cho kết quả ngoạn mục.
IV. ĐIỀU TRỊ
- DOXYCYCLIN 100 mg * 2 lần/ ngày
- Chloramphenicol 50-100 mg/kg/24h , người lớn 500 mg * 4 lần/ ngày
thời gian dùng thuốc : 15 ngày hoặc thmê 3 ngày sau khi cắt sốt.
Kháng sinh thay thế : tetracyclin hoặc Rifampicin, azithromycin
trẻ con dùng AZITHROMYCIN
V. PHÒNG BỆNH
- XỬ LÝ Ổ DỊCH
- BẢO VỆ CÁ NHÂN
- DỰ PHÒNG BẰNG THUỐC
=============================================================
👩⚕️ TƯ VẤN SỨC KHỎE BỞI CÁC DƯỢC SỸ ĐẠI HỌC- HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÃN TÍNH BẰNG THẢO DƯỢC ĐÔNG Y - Thuocdongy365.com
☎️ Tel – Zalo - Fb: 0968.556.133 - 0931.699.116.
👩⚕️Tôn chỉ chữa bệnh:“Chữa bệnh phải tìm đến gốc - Chữa vào gốc trăm bệnh đều khỏi – Chữa vào ngọn trăm thứ rối bời”.
